Byczyna dostała pół miliona na ratowanie murów obronnych. Potrzeba dużo więcej

- To kolejna transza na remont murów z pieniędzy ministerstwa – mówi poseł Janusz Kowalski. – Myślę, że to dobry przykład współpracy między samorządowcami. Burmistrz Iwona Sobania, jako samorządowiec Polskiego Stronnictwa Ludowego, walczy o to, żeby mury zostały wyremontowane, a ja jej w tym pomagam. Udało się stworzyć wokół tego przedsięwzięcia pozytywny sojusz. Chcemy ratować polskie Carcassonne.

Prace polegać będą na wymianie pokrycia dachowego wraz ze wzmocnieniem korony murów Wieży Zachodniej oraz na remoncie około 40-metrowego odcinka obwarowania.

Szacowany koszt inwestycji to około 600 tysięcy zł. Oprócz pieniędzy z Ministerstwa Kultury sfinansowana ona zostanie z dotacji przyznanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków w wysokości 50 tysięcy oraz z pieniędzy gminnych.

- Nasze mury są naprawdę w bardzo złym stanie technicznym i najlepiej by było wyremontować je w całości – mówi burmistrz Byczyny Iwona Sobania. – Ale to ogromny koszt, my to rozumiemy. Jesteśmy wdzięczni za każdą złotówkę i każdą pomoc.

Prace remontowe mają się rozpocząć w pierwszej połowie tego roku.

- Mamy gotowa dokumentację, więc niebawem ogłosimy przetarg – zapowiada Iwona Sobania.

To nie pierwsza dotacja z ministerialnych pieniędzy na ratowanie byczyńskich murów. W ubiegłym roku gmina otrzymała 280 tysięcy.

- Z pieniędzy tych wyremontowaliśmy części murów od strony parkingu przy ulicy Wałowej – mówi Przemysław Mączka, który w Urzędzie Miejskim odpowiada za inwestycje. – To były najpilniejsze prace. Obwarowanie na tym odcinku zawaliło się kilka lat temu. Zabezpieczyliśmy je, podpierając belkami, ale istniało niebezpieczeństwo, że to nie pomoże i może dojść do zawalenia budynku, który do murów przylega.

Byczyna od kilku lat zabiega o fundusze na ratowanie swojego najcenniejszego zabytku. Z własnego budżetu nie jest w stanie podołać tak dużej inwestycji – jest najbardziej zadłużoną gminą na Opolszczyźnie i jedną z najbardziej zadłużonych w Polsce. Miały być dotacje z Unii Europejskiej lub Funduszy Norweskich, jednak gmina ich nie dostała.

- W ubiegłym roku złożyliśmy wniosek do rządowego programu Polski Ład na remont murów, ogrodzenia cmentarza i ratusza – informuje Przemysław Mączka. – Wniosek opiewał na siedemnaście milionów złotych.

Gmina otrzymała z Polskiego Ładu nieco ponad 11 milionów, ale na budowę kanalizacji w Jaśkowicach i Gołkowicach.

- Złożyliśmy kolejny wniosek w tym programie, ale tylko na remont murów, a dokładnie odcinka południowo-wschodniego - od przejścia przy Spichlerzu do ulicy Zamoyskiego wraz z dwiema wieżami – mówi urzędnik. – Szacunkowy koszt prac, to dziesięć milionów.

Od kilku lat władze Byczyny starają się też, by mury zostały uznane za Pomnik Historii. Zabytki, które mają ten status, otrzymują stuprocentowe dotacje na renowacje.

- Nasz wniosek czeka na rozpatrzenie już siedem lat – informuje Przemysław Mączka. – Przez ten czas nie otrzymaliśmy żadnej decyzji.

Wnioski oceniane są przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, a następnie trafiają do Rady Ochrony Zabytków i do prezydenta. Rekomendacja Rady ma charakter obligatoryjny.

W województwie opolskim status Pomnika Historii mają: Zamek Piastowski w Brzegu, średniowieczny układ urbanistyczny w Paczkowie, drewniany kościół św. Anny w Oleśnie, most wiszący w Ozimku, Góra św. Anny oraz Bazylika śś. Jakuba i Agnieszki w Nysie.

Byczyńskie mury obronne pochodzą z XV i XVI wieku. Mają 912 metrów długości, trzy baszty i otaczają całe stare miasto.
Właśnie pod tymi murami w 1588 roku rozegrała się słynna bitwa, podczas której wojska kanclerza Jana Zamoyskiego rozgromiły armię arcyksięcia austriackiego Maksymiliana Habsburga, który był pretendentem do polskiego tronu. W efekcie królem Polski został Zygmunt III Waza.

Niektórzy historycy uważają bitwę pod Byczyną za ważniejszą dla dziejów Polski i Europy od bitwy pod Wiedniem, bo zatrzymała ona ekspansję Habsburgów.